"Mấy năm đầu mới mở nhà yến, yến bay "ngộp trời" quanh nhà, giờ còn giỏi lắm một phần ba. Tụi bẫy chim sẻ bán cho quán nhậu giờ đổi nghề sang bắt chim yến dễ dàng hơn, kiểu này nó bắt sạch, yến không kịp sinh sôi, vài năm nữa chắc dẹp tầng nuôi yến", ông bức xúc.
Nhà nuôi yến của ông chủ tiệm cầm đồ ở một huyện ven biển miền Trung, nơi có điều kiện thiên nhiên nhiều ưu đã để phát triển nghề nuôi yến cũng như đàn yến. Nghề nuôi chim yến ở đây thu hoạch khá tốt trước năm 2016 nhưng từ 4 năm nay, trong khi đàn nhà yến tăng vọt thì không hiểu sao, nạn bẫy chim yến lại gia tăng khủng khiếp.
Một người bạn của người viết kể nếu thực khách vào quán nhậu nào trong huyện mà thực đơn có món chim sẻ, dù bị cấm bẫy bắt tiêu thụ, thì 99% là chim yến và món chim sẻ nướng trên dĩa bàn nhậu chục con thì 9 con là chim yến.
Một nông dân có kinh nghiệm bẫy chim sẻ, chim mía nay đã giải nghệ, nói với người viết rằng bẫy chim yến dễ hơn nhiều và dân bẫy chim yến cũng dùng thủ thuật là lưới và máy phát ra tiếng như cách các nhà nuôi yến dùng máy phát dẫn dụ chim yến.
Giăng bẫy bắt chim yến. Ảnh: báo CAND
"Dân bẫy chim yến dùng lưới sợi rất nhỏ, màu như tàn hình, khó nhìn thấy, có diện tích khoảng 5x 5 met, quấn vào hai cọc tre căng dựng thẳng đứng ở những nơi có nhiều thức ăn là côn trùng như đồng ruộng cho chim yến. Rồi họ dùng máy phát tiếng kêu của chim yến, kèm theo con chim yến mồi đứng giữa lưới. Nghe tiếng kêu và nhìn thấy chim mồi, chim yến ở nhiều phía lao tới, mắc vào lưới", người nông dân từng bẫy chim mô tả.
Ông Phạm Duy Khiêm, Chủ tịch Hội Yến sào Phú Yên trong lần trả lời phỏng vấn báo Phú Yên gần đây cho biết từ năm 2016 đến nay, việc giăng bẫy bắt chim yến xảy ra khá nhiều, nhất là 2 năm gần đây khi đàn chim sẻ suy giảm mạnh, nhiều người chuyển sang bắt chim yến làm thịt rồi bán vào các nhà hàng, quán nhậu với danh chim sẻ, số ít mang bán sống tại các chợ.
Theo tìm hiểu của người viết, giá chim yến giả danh chim sẻ bán cho các quán nhậu chỉ 1.000-2.000 đồng/con trong khi ông chủ tiệm cầm đồ có nuôi yến trong lúc uống cà phê ví von mỗi con chim yến có giá trị bạc triệu.
Ở nông thôn các tỉnh miền Trung, giăng bẫy bắt chim sẻ, chim mía bán cho các quán nhậu, bán làm chim phóng sinh là một nghề của một số người ở các vùng nửa miền núi, nửa đồng bằng.
Khổ nỗi chim yến là loài có tập tính chung thủy, sống theo cặp. Khi 1 con bị bắt mất thì con còn lại không bắt cặp với con khác mà sẽ chết theo hoặc sống đơn độc cho đến hết vòng đời (vòng đời chim yến là 12 năm). Do vậy trong một cặp chim yến, 1 con bị bắt thì con còn lại sẽ không sinh con và làm tổ. Cùng với đó, nếu chim bố, mẹ bị bắt mất thì chim non trong tổ không được nuôi cũng sẽ chết theo.
